Fransa’nın İstanbul Başkonsolosu Sayın Bertrand Buchwalter’in Konuşması

Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü Töreni
Fransa’nın İstanbul Başkonsolosu Sayın Bertrand Buchwalter’in Konuşması
9 Mayıs 2018, 18.30 – Fransız Sarayı

Sayın Jüri Başkanı,
Sayın Jüri Üyeleri,
Sayın Notre-Dame de Sion Fransız Lisesi Müdürü,
Sevgili Jean-Paul Didierlaurent,
Sevgili Dostlar,

10. Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü Töreni vesilesiyle, bu akşam aranızda bulunmaktan çok mutluyum. Her biriniz, lisenin eski öğrencilerinden oluşan olağanüstü bir jüri tarafından her yıl verilen bu ödülün genel ilkelerini artık biliyorsunuz: dönüşümlü olarak bir yıl Türk bir yazarın eserini sonraki yıl ise Fransız bir yazarın Türkçeye çevrilmiş bir eserini ödüllendiriyorsunuz.

Kuşkusuz ki bu akşam biraz özel bir nitelik taşıyor. Ne vesile için olursa olsun, onuncu yılı kutlamak her zaman yüreklerimizi samimi ve hak edilmiş bir gururla doldurur. Her yıl bu etkinliğin gerçekleşmesini sağlayan herkesi selamlamak istiyorum.

On yıldan beri, Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü, Fransız-Türk diyaloğunun en etkili araçlarından biridir: bu ödül – ve ona eşlik eden akşam – kültürlerimizin kaynaşmasının ve aramızdaki etkileşimin işaretleri; Fransızlar ve Türkler arasındaki düşünsel ve sanatsal bağların durmaksızızın güçlendiğinin kanıtıdır.

Notre-Dame de Sion’un böyle bir « Fransız-Türk başarısına » imza atan kurum olması çok doğal. İstanbul’un kültürel enerjisini her zaman varlığıyla besleyen bu prestijli kurum, bizi bu akşam bir araya getiren Fransız-Türk dostluğuna tutku ve dinamizmle hizmet etmeye devam ediyor.

Ayrıca izninizle bu akşamki etkinliğe edebiyatın vesile olmasını manidar bulduğumu eklemek istiyorum. Kuşkusuz ki edebiyat bir ülke ve kültürüyle yakınlaşmak için var olan araçlar içinde en etkilisidir. Okumaktan yoksun kaldığımızda belki de ortaya çıkaramayacağımız saklı duygulanımlara doğru yol almamızı sağlayan bir trendir edebiyat. İlginçtir ki dost ülkeye yapılan bu dalış, bir çevirinin okunuşu yoluyla gerçekleştiğinde bazen çok daha etkilidir. Çoğu zaman « çevirinin ele vermek » olduğu söylenir. Tam tersine, Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü’nün çevirinin hizmet etmek olduğunu gösterdiğini düşünüyorum. Çevirmek, diyaloğa hizmet etmek; karşılıklı anlayışa hizmet etmek; duygulanımların paylaşımına hizmet etmek veya sadece köprüler inşa etmek demektir. Ayrıca bazen endişelerin katlandığı bu zor zamanlarda, köprüler çok değerlidir: onları inşa etmemiz ve önceden var olduklarında onları daha da kuvvetlendirmemiz gerekiyor.

Türkiye’ye ve edebiyatına âşık biri olarak, özellikle de Türk edebiyatının klasik – veya daha az klasik – yapıtlarının yayımlanmasını teşvik eden Fransız yayınevlerinin muhteşem faaliyeti sayesinde, Fransızcaya çevrilmiş pek çok eser okuma fırsatım oldu. Nazım Hikmet, Yaşar Kemal, Zülfü Livaneli, Aslı Erdoğan, Orhan Pamuk, İhsan Oktay Anar ve isimleri anılmaya değer daha pek çok yazarın şaheserlerini, genellikle olağanüstü çevirileriyle her okuyuşumda, Türkiye’nin derinliklerine dalıyorum. İtiraf etmeliyim ki genellikle onları doğrudan Türkçe okumayı seviyorum. Bu aynı zamanda iyi bir alıştırmadır. Çağdaş yazarlardan bazılarıyla tanışma ve onların çalışmalarının yurt dışında ve daha ziyade Fransa’da erişilebilir olmasına çok önem verdiklerini fark etme olanağım oldu.

Sevgili Jean-Paul Didierlaurent, burada bu ödülün İstanbul’da size verilmesiyle, « 6.27 Treni » adlı güzel romanınız sayesinde Fransız-Türk yakınlaşmasını zenginleştiriyorsunuz. Türkiye’deki okuyucular için yapılan çeviri, özgün versiyonunda sahip olduğu aynı dokunaklılığı muhafaza edecektir. Emin olunuz ki bu güzel hikâye, bu « yerin ruhuyla » uyumludur. Guylain’in hikâyesi okunduğunda hissedilen büyük duyarlılık, İstanbul’da olduğu gibi Türkiye’deki başka yerlerde de yankı bulacaktır. Hayranları Monique ve Josette’in Guylain’e söyledikleri gibi, ben de tüm samimiyetimle size söylemek istiyorum: « Bu içimize tuhaf bir hoşluk serpiyor. » Sizi tüm kalbimle tebrik ediyorum.

Bu akşamı katılımıyla onurlandıran herkese çok teşekkür ederim. Hep birlikte edebiyatı ve Fransız-Türk dostluğunu kutlayalım. Ödülü, Notre-Dame de Sion Edebiyat Ödülü yapan unsurları kutlayalım.

Sizlere güzel bir akşam dilerim.