2012 NDS Edebiyat Ödülü, Jüri Başkanı Tomris Alpay’ın Konuşması

Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi Ekselansları,
Sayın Başkonsolos,
Sevgili Mathias Enard,
Tülay Güngen, Aysel Bora, Aslı Genç, Değerli konuklar,

Bu akşam 2012 yılı NDS Edebiyat Ödül Töreni için toplanmış bulunuyoruz.
Hoş geldiniz.

NDS Fransız Lisesinin 4 yıldır sürdürdüğü değişik sanat etkinlikleri arasında önemli yeri olan, kendi türünde bir ilki oluşturan Edebiyat Ödülü, bu yıl yönetmeliğe göre, Fransızca yazılmış, yayınlanmış ve Türkçeye çevrilmiş bir eserin yazarına verildi.
Değişik bir toplumun dilinde, eserin kolay okunması, aynı derinlikte anlaşılmasını sağlayan çevirmen de jüri tarafından değerlendirildi.
2009-2011 yılları arasında dilimize çevrilen ve yayınlanan Fransızca eserler itiraf etmem gerekirse 9 üyeden oluşan jürimiz tarafından keyifle okundu.

Meşhur bir aile ve çizgi dışı akrabaları- küreselleşmenin bir sonucu olarak ortaya çıkan dünya vatandaşlığı ve bu kimlik altında köklerini arayanların çarpıcı öyküleri- babayla olan dile getirilememiş duygu paylaşımları- özel çocuklarını bize bir nevi kara mizahla anlatan babayı, Ve Avrupa ve Asya arasında bir köprü olan İstanbul’a, tarihten uzanan bir hayali köprü kuran, zıt uçlardaki iki dünyayı birleştiren yazarlar....
Eserlerini bir solukta okuduk, bitirdikten sonra da onlar bizi terk etmedi. Bu yıl bir ödülle yetinmedik bir de mansiyon verdik.

Savaşları, Kralları ve Filleri Anlat Onlara adlı eseriyle, 2012 NDS Edebiyat ödülüne layık görülen Mathias Enard, 1506 yılında Floransa ve İstanbul arasında tarihsel, kültürel, antropolojik bir köprü kuruyor.
II.Beyazıt’ın, Altın Boynuz’da hayalini kurduğu köprüyü Michel-angelo gerçekleştiremedi ama Mathias Enard, bizlere hoşgörülü bir Osmanlı toplumunu anlatıyor. Bu döneme ilişkin bilgilerimize yeni ufuklar açarak, pırıltılı yıllara adeta tanıklık ediyor.
Mathias Enard, üç tarihi şahıs, II. Beyazıt, Michelangelo, Priştineli Mesihi etrafında gelişen aşkın, kıskançlığın sarmaş dolaş olduğu bir öykünün kahramanlarıyla Padişah/ Papa, Hıristiyanlık/Müslümanlık, savaş/şiir, doğu/ batı zıt gibi görünen uçlarla ustaca iki dünya arasında köprüleri kuruyor.

Konuşmamın başında belirttiğim gibi bazı eserler okunduktan sonra bizleri bırakmıyor, zihnimizde sürekli bizimle yaşıyorlar.
İki özürlü çocuğuyla yaşayan bir babanın, kızgınlık, suçluluk, düş kırıklığı, ruhsal yıkım, karmaşık bir aşk gibi keskin duygularının değişik bir dille anlatıldığı bir otobiyografi Nereye Gidiyoruz Baba?
Jean Louis Fournier’ nin dünyasına çekildik, yaşadığımız dünyadan kısa süreliğine ayrıldık. Benzeri başarılı romanları, öyküleri okurken, filmleri izlerken yaşanan bir deneyimdir./
Jean Louis Fournier Nereye Gidiyoruz Baba? eseriyle “NDS edebiyat ödülü” jürisinin mansiyonuna layık görülmüştür.

Nobel ödüllü, eserleri çeşitli dillere çevrilen yazar Gabriel Garcia Marquez’in çevirmenler hakkında düşüncelerine yer vermek istiyorum.
“Kitaplarımdaki bazı bölümleri tam olarak anlamak oldukça güç. Çevirmenin kitabı orijinal halinde okuyup sonra aklında kalanları tekrar yazdığı düşüncesine kapılıyorum. Bu nedenle çevirmenlere hayranlık duyuyorum.”
Eminim usta yazarın çevirmenlere saygısı sonsuzdur. Ama O, bunu nükteli bir dille ifade etmeyi yeğlemiş.
İyi çeviri her zaman eseri başka bir dilde tekrar yaratmaktır.
NDS Edebiyat Ödülü yönetmeliğine göre, Savaşları, Kralları ve Filleri Anlat Onlara ve Nereye Gidiyoruz Baba? eserlerini usta çevirileriyle bir o kadar sürükleyici hale getiren Aysel Bora çevirmen ödülüne, Aslı Genç ise mansiyona layık görülmüştür.
Değerli konuklar bu akşam sizlerin huzurunda Mathias Enard, Jean Louis Fournier, Aysel Bora ve Aslı Genç’i verdikleri başarılı eserler nedeniyle NDS Fransız Lisesi ve jüri üyeleri adına kutlarım.

NDS Edebiyat Ödülü jürisi ikinci üç yıllık döneminde görev alan ve yoğun çalışma tempoları içinde jüri toplantılarına zaman ayıran, Yazgülü Aldoğan, Feyza Zaim, Mayda Saris, Özlem Yüzak, Lizi Behmoaras, Emel Kefeli, Zeynep Sabuncu ve Arzu Öztürkmen’e katkılarından dolayı gönülden teşekkürlerimi sunarım.

Ayrıca bizlere destek veren NDS Mezunlar Derneği üyelerine de candan teşekkür ederim.
Herkesi saygıyla selamlar, iyi akşamlar dilerim.